Θυμάστε πότε ήταν η τελευταία φορά που αγοράσατε ψωμί από τον φούρνο της γειτονιάς και όχι από κάποιο ράφι πολυεθνικής, αεροστεγώς κλεισμένο; Πότε παραγγείλατε καφέ και ο ιδιοκτήτης σας είπε “κερασμένο”; Ή πότε ζητήσατε πιπεριές από το μπακάλικο και πήρατε μαζί και μια συνταγή για γεμιστά από την κυρία πίσω από το ταμείο;
Για κάποιους, αυτό είναι το όνειρο. Για κάποιους άλλους, εμπόδιο στην εξέλιξη.
Σε έναν κόσμο που βλέπει την παγκοσμιοποίηση ως μόνη λύση, η τοπική επιχειρηματικότητα μπορεί να φαίνεται όχι μόνο μια ρομαντική ανάμνηση του παρελθόντος, αλλά κάτι που μας… κρατάει πίσω, δεν μας αφήνει να εξελιχθούμε. Να… εκμοντερνιστούμε.
Τι ισχύει τελικά;
Πράξεις και όχι λόγια
Για να επιβιώσει - και να αναπτυχθεί - η τοπική επιχειρηματικότητα σήμερα, δεν χρειάζεται μόνο εμάς, τους καταναλωτές. Χρειάζεται θεσμικό πλαίσιο, στρατηγική, εργαλεία. Χρειάζεται βιώσιμες επιλογές για να αντιμετωπίσει έναν ανταγωνισμό αδυσώπητο, οριακά αθέμιτο. Χρειάζεται πλάνο ενάντια στη δυσβάσταχτη φορολογία και τη γραφειοκρατία.
Πρώτο βήμα; Έλεγχος λειτουργικού κόστους.
Η ενέργεια είναι βασικό πεδίο εξοικονόμησης. Και εδώ, λύσεις όπως τα συνδυαστικά προγράμματα nrg για επιχειρήσεις προσφέρουν σημαντική ανακούφιση: σταθερότητα τιμών, ενιαία διαχείριση ρεύματος και φυσικού αερίου, επιπλέον προνόμια. Με λίγα λόγια, έξυπνη διαχείριση χωρίς εκπλήξεις στο τέλος του μήνα.
Ακολουθεί ο ψηφιακός μετασχηματισμός
Δεν χρειάζεται e-shop αλά Amazon. Μια σωστή Google My Business καταχώρηση, παρουσία στα social και δυνατότητα e-παραγγελίας αρκούν για αρχή.
Τέλος; Διαφοροποίηση εμπειρίας
Ένα τοπικό καφέ πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι δεν είναι εκεί μόνο για να… πουλάει καφέ. Αυτό το κάνουν κι άλλοι, ενδεχομένως καλύτερα, σίγουρα φθηνότερα. Αυτό που δεν έχουν οι άλλοι, όμως, είναι την ιστορία, τη μουσική, την ατμόσφαιρα. Η εμπειρία είναι το ισχυρότερο όπλο απέναντι στο απρόσωπο "προσθήκη στο καλάθι".
Η τοπική επιχείρηση ως κύτταρο της κοινωνίας
Αυτό που χρειάζεται όλοι να κατανοήσουμε είναι πως οι δουλειές αυτές είναι κομβικές. Η μικρή επιχείρηση σπάνια αποτελεί στείρο επαγγελματικό χώρο. Μιλάμε για τους ανθρώπους που γνωρίζουμε με το μικρό τους όνομα, που μεγάλωσαν στη γειτονιά μας, που τα παιδιά τους πάνε στο ίδιο σχολείο με τα δικά μας. Για αυτούς που θα μας χαρίσουν ένα χαμόγελο και μια καλημέρα ακόμα κι αν δεν ψωνίσουμε από το μαγαζί τους.
Σε τελική ανάλυση, μιλάμε για σχέσεις εμπιστοσύνης και όχι γυαλιστερές βιτρίνες.
Και πέρα από το “συναισθηματικό” κομμάτι, η τοπική επιχειρηματικότητα έχει αντίκτυπο οικονομικό και μάλιστα πολύ μεγάλης κλίμακας. Για κάθε ευρώ που δαπανάται σε ένα τέτοιο κατάστημα, μεγάλο ποσοστό επανεπενδύεται στην κοινότητα. Σε αντίθεση με πολυεθνικές, αλυσίδες και μεγάλες βιομηχανίες όπου τα χρήματα… εξαφανίζονται σε τόπους εξωτικούς και τσέπες μακριά από τις δικές μας, η τοπική αγορά κρατά την οικονομία ζωντανή.
Σύμφωνα με τον Γιώργο Καββαθά, πρόεδρο της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδος, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην Ελλάδα προσφέρουν το 83,5% των θέσεων εργασίας και το 57% της προστιθέμενης αξίας.
Ποια Silicon Valley;
Σε περιόδους κρίσης, η τοπική επιχειρηματικότητα αποδεικνύει ότι δεν είναι αδύναμος κρίκος - παραμένει εκεί, με πείσμα, με ευελιξία, με ανθρώπινη επαφή, να δείχνει ένα δείγμα ανθεκτικότητας που σπανίζει. Και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να υποτιμάμε το επιχειρηματικό δαιμόνιο της… διπλανής πόρτας.
Με σεβασμό στην παράδοση αλλά και με διάθεση για εκσυγχρονισμό, οι νέοι επιχειρηματίες έχουν τη δύναμη να αλλάξουν το κατεστημένο, ακόμα κι αν μιλάμε για τον τρόπο που παράγεται το λάδι ή συσκευάζεται το μέλι.
Αν το σκεφτείς, η καινοτομία δεν έρχεται αποκλειστικά από τις startups της Αμερικής με τα funds και τις εφαρμογές, αλλά από έναν τύπο στη Λάρισα που έστησε e-shop για το οικογενειακό μπακάλικο που είχε ανοίξει ο παππούς του.
Εμείς
Σε αυτό το πλαίσιο, εμείς, οι καταναλωτές, διαδραματίζουμε ίσως τον πιο σημαντικό ρόλο.
Η αξία της τοπικής επιχειρηματικότητας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την αντίληψη και τη στήριξη της κοινωνίας, με κάθε αγορά μας να αποτελεί ψήφο εμπιστοσύνης. Κάθε φορά που αγοράζουμε ένα βιβλίο από το τοπικό βιβλιοπωλείο και όχι από μια απρόσωπη πλατφόρμα, ψηφίζουμε υπέρ του πολιτισμού και της κοινωνικής συνοχής.
Και όλοι μπορούμε να συμβάλουμε σε αυτόν τον αγώνα. Οι Δήμοι με προγράμματα ενίσχυσης, οι δημοσιογράφοι με την ανάδειξη τέτοιων ιστοριών, οι καταναλωτές με τις αγορές τους. Αρκεί να θυμόμαστε πως πίσω από κάθε βιτρίνα, υπάρχει ένας άνθρωπος σαν κι εμάς.
Για να μην παρεξηγηθώ, δεν μιλάω για “λύπηση”. Η τοπική επιχειρηματικότητα δεν θέλει τη συμπόνια μας. Αυτό που θέλει είναι να κατανοήσουμε πως πίσω από κάθε συνοικιακό μαγαζί κρύβεται ένας μηχανισμός που κρατά την πόλη ζωντανή και την οικονομία ανθεκτική.